Wypadki drogowe na przejściach dla pieszych – nowe rozwiązania prawne

Dnia 31 stycznia 2020 r. skierowano do konsultacji publicznych i uzgodnień resortowych projekt nowelizacji ustawy Prawo o ruchu drogowym oraz ustawy o kierujących pojazdami, który został opracowany w Ministerstwie Infrastruktury. Projekt przewiduje szereg rozwiązań, które mają istotnie poprawić bezpieczeństwo na drogach uczestników ruchu drogowego, w tym tych najsłabszych, czyli pieszych.

Obecnie ustawa Prawo o ruchu drogowym zobowiązuje kierującego zbliżającego się do przejścia dla pieszych do zachowania szczególnej ostrożności i ustąpienia pierwszeństwa pieszemu, który znajduje się już na przejściu dla pieszych. Inaczej mówiąc pieszy obecnie ma pierwszeństwo tylko wtedy, gdy znajduje się na pasach. Niestety na skutek niskiej kultury jazdy często do tragicznych wypadków z udziałem pieszych dochodzi właśnie na pasach.

Prawo o ruchu drogowym – Przepis art. 26 ust. 1

W ciągu kilku ostatnich lat wzrosła liczba wypadków śmiertelnych na pasach. Niedługo pierwszeństwo będzie miał nie tylko pieszy na pasach, lecz również ten wchodzący na przejście. Przepis art. 26 ust. 1 ww. ustawy będzie stanowił, że: „Kierujący pojazdem, zbliżając się do przejścia dla pieszych, jest obowiązany zachować szczególną ostrożność, zmniejszyć prędkość tak, aby nie narazić na niebezpieczeństwo pieszego znajdującego się w tym miejscu lub na nie wchodzącego, i ustąpić pierwszeństwa pieszemu wchodzącemu na to przejście albo znajdującemu się na tym przejściu”.

Ustąpienie pierwszeństwa

Przez ustąpienie pierwszeństwa należy rozumieć również zatrzymanie pojazdu – zgodnie z definicją ustąpienia pierwszeństwa z art. 2 pkt 23 ustawy Prawo o ruchu drogowym („powstrzymanie się od ruchu, jeżeli ruch mógłby zmusić innego kierującego do zmiany kierunku lub pasa ruchu albo istotnej zmiany prędkości, a pieszego – do zatrzymania się, zwolnienia lub przyspieszenia kroku”). Projekt – co istotne – przewiduje ustąpienie pierwszeństwa pieszemu wchodzącemu na pasy, lecz nie wprowadza ustąpienia pierwszeństwa pieszemu oczekującemu na przejście.

Zmniejszenie wypadków na pasach

Z pewnością projektowana zmiana znacznie przyczyni się do zmniejszenia wypadków na pasach (za przykładem z Litwy, gdzie również wprowadzono te regulacje), ponieważ kierujący zbliżający się do przejścia będą po prostu musieli zachować szczególną ostrożność dojeżdżając do nich. Jednak w praktyce przepis może powodować wiele nieporozumień i dawać pole manewru na sali sądowej.

Jak bowiem zdefiniować „wchodzącego na przejście”? Z pewnością nie będzie nim osoba oczekująca na wejście (która stoi przed przejściem). Jednak czy podniesienie nogi wystarczy, aby uznać, że wchodzimy na przejście? A jak potraktować kogoś kto jednostajnym, zdecydowanym i szybkim krokiem zmierza bezpośrednio do przejścia dla pieszych, nie ogląda się w prawo, lewo i prawo a znajduje się około 1 – 2 metrów przed przejściem?