Co do zasady obowiązek podatkowy przy umowie pożyczki ciąży na otrzymującym pożyczkę. Pożyczkobiorca powinien – w terminie 14 dni liczonych od momentu otrzymania kwoty świadczenia – złożyć deklarację PCC-3, obliczyć podatek do zapłaty według stawki 2 % od kwoty pożyczki i uregulować go bez jakiegokolwiek wezwania. Jednak są i zwolnienia w tym zakresie. Dotyczą one pożyczek udzielanych między osobami zaliczonymi do tzw. I grupy podatkowej (małżonek, zstępni (czyli potomkowie), wstępni (czyli przodkowie), pasierb, zięć, synowa, rodzeństwo, ojczym, macocha i teściowie). Pożyczki pomiędzy ww. osobami są wolne od podatku do kwoty 9.637,00 zł otrzymanej w ciągu 5 lat od jednej osoby.
Dodatkowo pożyczka udzielona przez osoby z tzw. 0 grupy podatkowej (tj. małżonek, zstępni, wstępni, pasierb, rodzeństwo, ojczym, macocha) może również nie być opodatkowana, niezależnie od wysokości kwoty pożyczki. Dla skorzystania z tej możliwości konieczne jest również złożenie deklaracji PCC-3 w terminie 14 dni od daty zawarcia pożyczki, udokumentowanie otrzymania przez pożyczkobiorcę pieniędzy na rachunek bankowy, rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub w formie przekazu pocztowego. Jeżeli podatnik nie zgłosi pożyczki udzielonej w ramach tzw. 0 grupy podatkowej w terminie, to będzie zobowiązany rozliczyć ją na zasadach obowiązujących dla tzw. I grupy podatkowej, czyli wyliczyć podatek od części ponad limit 9.637,00 zł, zgłosić go na druku PCC-3 i opłacić.
Warto pamiętać o udokumentowaniu pożyczki przez osoby zaliczone to tzw. 0 grupy podatkowej, ponieważ jeśli powołamy się na ten fakt dopiero na etapie postępowania przed organem podatkowym to koniecznym będzie opodatkowanie pożyczki stawką sankcyjną podatku od czynności cywilnoprawnych w wysokości 20 %.