Ustawa z dnia 20 lipca 2018 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów wprowadziła przekształcenie z mocy prawa dotychczasowego użytkowania wieczystego we własność gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe budynkami mieszkalnymi jednorodzinnymi lub wielorodzinnymi. Przekształcenie z mocy prawa użytkowania wieczystego w prawo własności samo w sobie nie daje podstaw do zmian w księgach wieczystych nieruchomości. Aby móc widnieć w księdze wieczystej jako właściciel, niezbędne jest uzyskanie zaświadczenia potwierdzającego takie przekształcenie. Zaświadczenie to wydawane jest przez jeden z siedmiu organów – w zależności od tego, jaki podmiot był uprzednio właścicielem gruntu. Tak więc po zaświadczenie należy udać się do:
- starosty − w przypadku gruntów stanowiących własność Skarbu Państwa,
- dyrektora oddziału terenowego Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa − w przypadku gruntów, w stosunku do których prawo własności Skarbu Państwa wykonuje Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa,
- dyrektora oddziału regionalnego Agencji Mienia Wojskowego − w przypadku gruntów, w stosunku do których prawo własności Skarbu Państwa wykonuje Agencja Mienia Wojskowego,
- wójta (burmistrza, prezydenta miasta) − w przypadku gruntów stanowiących własność danej gminy,
- zarządu powiatu − w przypadku gruntów stanowiących własność danego powiatu,
- zarządu województwa − w przypadku gruntów stanowiących własność danego województwa,
- dyrektora Zarządu Zasobów Mieszkaniowych Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji − w przypadku gruntów, w stosunku do których prawo własności Skarbu Państwa wykonuje Zarząd Zasobów Mieszkaniowych Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji.
Przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nie następuje pod tytułem darmym. Z tytułu przekształcenia nowy właściciel gruntu ponosi na rzecz dotychczasowego właściciela opłatę w wysokości opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego, która obowiązywałaby w dniu przekształcenia. Opłatę tą wnosi się przez okres 20 lat, licząc od dnia przekształcenia, czyli od dnia 1 stycznia 2019 r. − w okresach rocznych w terminie do dnia 31 marca każdego roku. Na wniosek nowego właściciela, złożony nie później niż 14 dni przed dniem upływu terminu płatności właściwy organ może rozłożyć opłatę na raty lub ustalić inny termin jej wniesienia, nieprzekraczający danego roku kalendarzowego.
Samą instytucję przekształcenia należy ocenić jako pozytywną, umożliwiającą nabycie własności określonych nieruchomości.